Jo van Ballekom: een groot man met een nog groter hart

SCHIJNDEL | Als een van de grondleggers van de lokale politiek heeft Jo van Ballekom een onuitwisbare indruk achtergelaten in Schijndel. Zijn werk heeft er mede voor gezorgd dat Schijndel na de oorlog weer werd opgebouwd, maar het ging verder dan alleen politiek. Op 101-jarige leeftijd overleed Jo van Ballekom op 16 juni 2021. 

Dat Jo veel heeft gedaan, weet zijn familie. “Het is heel leuk om terug te horen hoe belangrijk ons pap is geweest. We zijn er in de loop van de jaren natuurlijk wel achter gekomen dat het zo was, maar het is mooi dat het bevestigd wordt”, vertelt Berri van Ballekom. Ze is één van de negen kinderen van Jo. Samen met haar zus Marjo pakt ze een lijst bij de hand met dingen die hun vader heeft gedaan. Het is te veel om op te noemen: hij was lid van de ondernemersraad, sociale commissie, bijstandscommissie, gemeenteraad, commissie sociale zaken, commissie huisvestiging, commissie oude ambachten. Daarnaast was hij actief bij het stembureau, doneerde hij bloed tot zijn 65e, was hij lid van de Nierstichting, droeg hij zijn steentje bij als EHBO’er en fungeerde hij ruim vijftien jaar als Sinterklaas.

Jo van Ballekom als Sinterklaas - (C) Familie van Ballekom

Vooral dat laatste maakte indruk in Schijndel. “Buiten zijn andere functies werd hij vaak aangesproken als Sinterklaas”, lacht Berri. Haar zus Marjo vult aan: “En wij maar niet weten dat hij Sinterklaas was. Als Sinterklaas bij oma was, was papa er nooit.” Het was voor hen normaal dat Jo altijd bezig was, toch hebben ze hem nooit moeten missen. Thuis ging de aandacht onverdeeld naar zijn vrouw en kinderen. “We wisten natuurlijk wel dat hij in de gemeenteraad zat, maar dat was meestal ’s avonds”, vertelt Berri.

In 1948 kwam Jo voor het eerst in de gemeenteraad. Op dat moment waren er maar drie partijen: middenstand & werkgevers, boeren en werknemers. Hij was een van de oprichters van de werknemerspartij. Als jongeman in de oorlog zag hij hoe Schijndel verwoest was. “Hij heeft de opbouw mee vorm gegeven”, aldus Bart Eijkemans, oud-wethouder van Dorp/ABS. Hij leerde Jo kennen als politicus. “Hij heeft zich vanaf het begin sterk gemaakt voor de huisvestiging, met name voor mensen met een kleine portemonnee.” Hij stond aan de basis van de commissie woningtoewijzing, maar ook van de hedendaagse vorm van Schijndel. “Hij maakte de democratie klein. Hij vond het belangrijk dat politiek lokaal werd gedaan, om het zo dicht mogelijk bij de mensen te brengen.” Nog altijd is zijn invloed in de lokale politiek in Schijndel te zien. Bart: “De fenomenen achterban en lokale democratie zijn altijd gebleven.” Wat hij ook deed, hij deed alles met een twinkeling in zijn ogen. Zorgen voor je medemens, alles proberen zo goed mogelijk te doen en in gesprek blijven met elkaar dat waren onder andere zijn levensmotto’s. Die twinkeling kwam mede door het geluk wat hij ervaarde door de liefde van zijn grote gezin.

Humor was één van de handelsmerken van Jo. Dit zowel als politicus, als vader en opa. Hij vertelde geregeld een mopje. Ook zijn manier van straffen was humoristisch. “Hij zei dan dat we een matje moesten halen, zodat hij ons op het matje kon roepen”, grinnikt Berri. Marjo: “Hij was een zachte, hardwerkende man. Ons pap was altijd met de medemens bezig.” Dit uitte hij mede door het opzetten van het sociaal fonds dat in de jaren ’90 opging in de bijzondere bijstand. Het sociaal fonds was een potje met geld voor mensen die het moeilijk hadden. Ging hun wasmachine kapot en hadden ze geen geld? Dan konden ze via het sociaal fonds toch een nieuwe krijgen. “Jo was iemand die werkte vanuit zijn hart. Hij was ontzettend sociaal en solidair”, omschrijft Bart zijn oud-collega.

Portretten van Jo door de jaren heen - (C) Familie van Ballekom

Zelf was Jo tevreden met kleine dingen. “Je hoeft niet vooraan te staan, maar ook zeker niet achteraan”, drukte hij zijn kinderen altijd op het hart. Met negen kinderen en zonder auto was het niet makkelijk om in de grote vakantie iets te gaan doen. Toch wisten Jo en zijn vrouw leuke daguitjes te organiseren. “We gingen bijvoorbeeld naar de Bedafse bergen. Dan ging iedereen op de fiets. De kleintjes bij de grote achterop, koelbox mee. Vader en moeder zaten onder een boom en wij speelden op de heuvels”, blikt Berri terug. “Ons pap was een hele liefdevolle man.”

Na zijn pensioen kon hij zich nog altijd druk maken om sociale zaken. “Hij vond het vreselijk dat mensen naar de voedselbank moesten. Als hij nog in de politiek zou zitten, dan zou hij daar zich sterk voor maken”, gaat Marjo verder. Beiden zijn ze ontzettend trots op hun vader. “Schijndel wat het nu is, is dankzij hem. Hij heeft meer gedaan dan ik eigenlijk wist.”

Jo van Ballekom is een voorbeeld voor velen. “Pas kwam iemand naar me toe en die zei: ‘Moet er geen Jo van Ballekom straat/pad komen. Dat zou hij zeker verdienen”, grapt Berri.