Grondwaterstanden in Brabant nog aan de krappe kant

In delen van Brabant zijn de grondwaterstanden nog steeds laag. Het spande er dan ook tot het laatste moment om of de Brabantse waterschappen dit voorjaar graslandberegening konden toestaan. Op dit moment staan de meeste peilbuizen boven de grenswaarde. Reden waarom de waterschappen besloten dat agrariërs en andere grondeigenaren hun grasland van 1 april tot 1 juni mogen beregenen met grondwater.

De grondwatervoorraad nam in de wintermaanden toe door het regenwater dat - meer dan ooit - werd vastgehouden in sloten en beken. Maar in maart zakte het grondwater weer snel door beperkte regenval en hogere temperaturen. Het opgestapelde grondwatertekort van de afgelopen jaren is dus nog lang niet ingelopen.

Vooral op de Brabantse zandgronden ligt droogte al gauw op de loer, omdat daar het grondwater snel wegzakt en sterk meebeweegt met regenval. Waterschappen zetten in op een langjarige aanpak om samen met anderen het grondwater weer in balans te krijgen. De oproep - aan iedereen - blijft om het hele jaar zuinig om te gaan met het kostbare grondwater.

Actuele grondwatersituatie 1 april 2021
In Noord-Brabant meten peilbuizen constant de grondwaterstand. Als de gemeten grondwaterstand op 1 april lager is dan de vastgestelde ondergrens, kleurt het punt rood. Als meer dan de helft van het aantal meetpunten in een beregeningsdeelgebied rood kleurt, kan het waterschap op 1 april een verbod instellen voor het beregenen van grasland uit grondwater.

Omslag naar water vasthouden
De waterschappen zetten afgelopen najaar en winter al vol in op water vasthouden in plaats van afvoeren. Van het najaar tot op dit moment staan de stuwen hoger, met vollere sloten tot gevolg. Regen wordt zo min mogelijk via sloten en beken afgevoerd, zodat het water langer de tijd krijgt om in de bodem te zakken en het grondwater aan te vullen. Deze omslag lijkt de eerste vruchten af te werpen, al is dit slechts een begin van wat nodig is voor een gezonde grondwaterbalans.

De natuurlijke voorraad grondwater wordt normaal gesproken in de wintermaanden door neerslag weer aangevuld. In de droge jaren 2018, 2019 en 2020 gebeurde dat onvoldoende. De ondergrondse watervoorraad is hard nodig voor de voorjaars- en zomermaanden, wanneer de verdamping toeneemt en juist alles wat groeit water nodig heeft. Een droog en warm voorjaar of zomer kan ook in 2021 opnieuw tot droogte leiden.

Voorjaarsregeling beschermt grondwatervoorraad
Elk jaar op 1 april besluiten de Brabantse waterschappen op basis van de actuele grondwaterstanden of het beregenen met grondwater mogelijk is. Deze voorjaarsregeling voor grasland geldt van 1 april tot 1 juni en dit beleid is bedoeld om de voorraad grondwater in Brabant te beschermen, een taak van de waterschappen. In 2019 moest voor het eerst zo’n verbod worden ingesteld.